"Donderdag. Veel donderdag!"

Om me heen zitten vier Poolse mannen die druk met elkaar in gesprek zijn. Iets moet snel, begrijp ik, en donderdag. Veel donderdag! En de man die naast me zit wil iets, niet van mij, maar hij wil gewoon iets. Wat hij wil is me ook niet bekend en eigenlijk maakt het me ook niet zo veel uit, als ik heel eerlijk ben. Ik ben namelijk al heel tevreden dat ik deze woorden uit het gesprek kon halen. Ergens ga ik er vanuit dat hij graag wil dat het vertraagde vliegtuig snel vertrekt, zodat ze niet pas op donderdag in Polen arriveren.

Ook heb ik zojuist mijn eerste 'Poolse gesprek' gevoerd met mijn buurman. Mijn rugzak was te groot om onder de stoel te passen dus deed hij hem voor mij in het bagagerek en mijn reactie was: "Dzięki!" De man keek me verbaasd aan en zei, naar vrije interpretatie: "Oh spreek je wel Pools?" Heel internationaal zei ik: "Mwoah..." Buurman: "Trochę?" Ik: "Tak! Trochę!" Dat was het: een beetje! Hoe kon ik dat nou vergeten?

Overigens begrijp ik ondertussen wel heel goed waarom je zo weinig handbagage mee mag nemen bij Wizz Air. Er simpelweg geen ruimte voor grote tassen en koffers. Ik zit zelfs, met mijn luttele 1 meter 75, volledig klem met mijn knieën tegen de stoel voor me. Er is dan wel weer een vrije plaats naast me, dus in de breedte heb ik alle ruimte. Deze lege stoel zou ook verklaard kunnen worden door het feit dat mijn buurman vanzelfsprekend mijn vorige blog heeft gelezen en absoluut niet wil dat ik zijn hand vast pak tijdens de landing. Heel verstandig hoor, buurman, maar ook een trochę raar!

Published with Blogger-droid v1.7.4

Vliegangst en bagagefobia

Deze zonovergoten dag lijkt een goed startsein te zijn voor de komende 20 dagen. Ik zit in de trein op weg naar Eindhoven Airport, waar een vliegtuig staat te wachten om mij, en nog wat anderen, naar Wroclaw in Polen te brengen. Nooit eerder heb ik alleen gevlogen en ook ben ik nooit eerder op het Brabantse vliegveld geweest. Het enige dat ik ervan weet is dat er anderhalve maand geleden een Pool is neergeschoten door de marechaussee. Blijkbaar kwam hij verward over en zwaaiden met een mes. Ja, dat moet je ook niet doen, hè? Vooral niet op een luchthaven. Dat vindt de marechaussee niet leuk!

Voor een variant op deze gebeurtenis ben ik niet zo bang, maar het idee dat ik alleen ga vliegen beangstigt me wel een beetje. Ik ben vooral bang dat mijn mede-passagiers het niet heel erg zullen waarderen als ik ze in hun handen knijp tijdens het opstijgen en opnieuw tijdens de landing. Nog iets minder dan drie uur en dan weet ik of ik geschikt ben voor een 'solo-vlucht'.

Materiële zaken zijn eigenlijk mijn eerste zorg. Volgens mij heb ik veel te veel handbagage bij me. Al hoor ik om me heen dat de regels vrij soepel zijn en ik me niet zo druk moet maken, toch hen ik mijn twijfels. Overal staat aangegeven dat je maar één stuks handbagage mee mag nemen en ik heb een rolkoffertje EN een laptop rugzak bij me...

Hopelijk werkt mijn gave om lief te lachen in combinatie met het zomerse weer wel in mijn voordeel. In ieder geval heb ik twee uur om in te checken en te boarden. Zolang ik maar niet uit verveling met een mes ga lopen zwaaien komt alles vast goed!

Published with Blogger-droid v1.7.4

Vliegangst en bagagefobia

Voor een variant op deze gebeurtenis ben ik niet zo bang, maar het idee dat ik alleen ga vliegen beangstigt me wel een beetje. Ik ben vooral bang dat mijn mede-passagiers het niet heel erg zullen waarderen als ik ze in hun handen knijp tijdens het opstijgen en opnieuw tijdens de landing. Nog iets minder dan drie uur en dan weet ik of ik geschikt ben voor een 'solo-vlucht'.

Materiële zaken zijn eigenlijk mijn eerste zorg. Volgens mij heb ik veel te veel handbagage bij me. Al hoor ik om me heen dat de regels vrij soepel zijn en ik me niet zo druk moet maken, toch hen ik mijn twijfels. Overal staat aangegeven dat je maar één stuks handbagage mee mag nemen en ik heb een rolkoffertje EN een laptop rugzak bij me...

Hopelijk werkt mijn gave om lief te lachen in combinatie met het zomerse weer wel in mijn voordeel. In ieder geval heb ik twee uur om in te checken en te boarden. Zolang ik maar niet uit verveling met een mes ga lopen zwaaien komt alles vast goed!'>Deze zonovergoten dag lijkt een goed startsein te

Published with Blogger-droid v1.7.4

Lost in Translation: Gezellig

In elke taal komen woorden voor die niet goed te vertalen zijn. Zo gebruiken we in het Nederlands vaak het woord 'gezellig'. Dit woord kan op een heleboel manieren gebruikt worden in onze taal, maar er is eigenlijk geen goede vertaling voor te vinden.. Het woord 'gezellig' gaat vaak over het samen zijn met anderen, als in 'gezellig even een terrasje pakken.' Ook kan het gebruikt worden om bijvoorbeeld een sfeer in een ruimte te beschrijven: 'Wat heb je die kamer gezellig ingericht, zeg!' Het Engelse woord 'cozy' slaat vooral op de laatste uitleg en dekt daarom de lading niet volledig. Ook in andere talen is het bijna niet mogelijk een geschikte vertaling te vinden. 

Het Deense woord 'Hyggelig' schijnt er nog het dichtst bij in de buurt te komen, maar ja, wat heb ik aan een Deens woord als ik me voortaan moet redden met een mengeling van Nederlands, Engels, Duits en Pools? Ik gebruik het woord 'gezellig' zeer regelmatig en kom er nu al achter dat ik het best vervelend vind dat daar geen goede vertaling voor is in het Engels. Nu zeg ik meestal 'nice' maar ik vind dat toch wat laf klinken. Als ik bijvoorbeeld hoor dat mijn vriend heeft afgesproken met vrienden dan wil ik zeggen: 'Ooh, gezellig!' maar aangezien hij toch echt nog geen Nederlands kan wordt het een matige 'Ooh, nice!' dat naar mijn idee een beetje klinkt als: 'ooh, leuk voor je joh...' 

Waarschijnlijk ga ik dit soort vertaalproblemen de komende drie weken zeer vaak meemaken en ik ben benieuwd hoe ik er mee omga. Is het frustrerend of juist uitdagend? Het lijkt me vooral lastig als ik in gezelschap ben van enkel Poolse mensen die wel Engels kunnen, maar dat niet continu willen spreken alleen maar omdat ik erbij ben. Of als ik thuis ben bij mensen die alleen maar Pools spreken, zoals de ouders van mijn vriend. Dat lijkt me een behoorlijk bizarre ervaring en de zenuwen gieren nu al door mijn keel als ik er aan denk. Ik zie mezelf daar al zitten aan een tafel vol Poolse culinaire hoogstandjes, volledig lost in translation. En het enige dat ik kan doen is vriendelijk glimlachen en denken: "Wat gezellig, hè?"

The Voice of Holland & Poland

Opnieuw is The Voice of Holland een kijkcijfer-kanon: met 3,3 miljoen kijkers heeft de talentenjacht een marktaandeel van bijna 50 procent gehaald. Televisiezender RTL 4 verbreekt hiermee bijna het aantal kijkers dat vorig seizoen naar de finale van The Voice keek, waarin Ben Saunders als winnaar uit de bus kwam.

Het format, ontwikkeld door John de Mol's productiebedrijf Talpa, heeft al in vele landen navolging gekregen. Zo startte in april de Amerikaanse variant van het programma The Voice, met als jury-leden Christina Aguilera, Cee Lo Green, Adam Levine en Blake Shelton. Het programma scoort niet zoveel kijkers als de 'voorloper' American Idol, maar met zo'n 12 miljoen kijkers gemiddeld is het voor zender NBC een echt paradepaardje geworden. De winnaar, Javier Colon, werd op op 29 juni bekend en zat in het team van Maroon 5-frontman Adam Levine.

Na de succesvolle start in Amerika volgde ook de Oekraïne met hun versie: Голос країни (Golos Krayiny: de stem van het land) en La Voz de Mexico startte op 11 september dit jaar. Nog dit jaar start ook een variant in België, Portugal, Roemenië, Turkije, Chili, Bulgarije, Albanië en Duitsland. In het televisie seizoen van 2012 volgen ook Australië, Brazilië, Finland, Frankrijk, Griekenland, de Filipijnen, Spanje, Zweden en het Verenigd Koninkrijk.

Op 3 september is ook The Voice of Poland begonnen, waar direct al veel over te doen was in het nieuws. De kijkcijfers zijn aardig, gemiddeld tussen de 2 en 3 miljoen kijkers, maar halen het nog niet bij de Poolse versie van de Got Talent reeks: Mam talent. Er wordt vooral gesproken over één van de jury-leden, Adam Darski, wellicht beter bekend onder zijn pseudoniem Nergal en zijn Death Metal-band Behemoth. 

Al jaren is hij regelmatig in het nieuws, voornamelijk omdat hij in 2007 tijdens een optreden een Bijbel verscheurde, een actie die in Katholiek Polen niet erg werd gewaardeerd. Darski zag dit als artistieke uiting en niet als belediging, verder vindt hij ook dat de Vrijheid van Meningsuiting belangrijker moet zijn dan godsdienst in Polen. De zaak kwam in 2010 voor de rechter, er hing de zanger een gevangenisstraf van twee jaar boven het hoofd, maar uiteindelijk werd Darski vrijgesproken. 

Veel kijkers dienden klachten in tegen de aanwezigheid van 'Satanist' Nergal als jurylid in de talentenjacht. Verschillende conservatieve bisschoppen hebben ook hun onvrede geuit, waarna ook vanuit het zender-bestuur een motie werd ingediend om Nergal te verwijderen uit de jury. Dit werd echter maar door drie van de vijftien bestuursleden gesteund en is niet uitgevoerd. De makers van het programma, Rochstar, zijn zelf juist zeer tevreden met de aanwezigheid van de 'Duivelsaanbidder'. Hun visie op het jurylid is als volgt: "Adam Darski is een warme, vriendelijke man met een groot gevoel voor humor."

Wat opvalt is dat bijna alle Poolse deelnemers hebben gekozen voor een Engelstalig nummer, waar in Nederland in het nieuwe seizoen regelmatig gekozen wordt voor het Nederlandstalige lied.

Bekijk hieronder één van de audities van The Voice of Poland:

De Poolse taal is één grote tongtwister

In elke taal bestaan ze, de zogenaamde tongtwisters: zinnen met sterk op elkaar lijkende woorden en klanken, waardoor er een conflict ontstaat tussen de hersenen en de tong. In het Nederlands is één van de meest bekende tongtwisters waarschijnlijk: 

De knappe kapper kapt knap, maar de knecht van de knappe kapper kapt knapper dan de knappe kapper zelf kapt.

Het hoeft niet eens een volledige zin te zijn waardoor je in de war raakt. Probeer maar eens drie keer snel 'Toy Boat' te zeggen, waarschijnlijk lukt dit ook jou niet. Nu ik ben begonnen met het leren van het Pools kom ik erachter dat ook een nieuwe taal voor dezelfde problemen kan zorgen. Ik zie een Pools woord of zin op mijn computerscherm, ik wil het uitspreken en dan blijkt dat mijn hersenen hele andere commando's doorgeven aan mijn tong dan de bedoeling is. Vooral de lettercombinaties SZ, CZ, RZ zijn lastig voor me en de letter Ł zorgt ook voor grote verwarring, omdat deze uitgesproken wordt als onze W. 

Als voorbeeld volgen hier een paar Poolse tongtwisters, die ik met geen mogelijkheid goed kan uitspreken, hoe graag ik het ook zou willen:

W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie i Szczebrzeszyn z tego słynie.

Nie pieprz Pietrze wieprza pieprzem, bo przepieprzysz wieprza pieprzem.

Voorlopig ben ik allang blij dat het woordjes leren aardig soepel gaat. Ik kan ondertussen zesendertig verschillende dieren benoemen in het Pools. Ik ken de dagen van de week, de meeste kleuren en een flink aantal basiszinnen. Of ik dit ook in de praktijk kan toepassen weet ik niet, dat merk ik volgende week en daar zal ik hier ook regelmatig over updaten. Ik ga er vanuit dat dit voor pijnlijke en beschamende situaties gaat zorgen, maar gelukkig heb ik een flinke dosis zelfspot en kan ik daar wel mee leven. Mede daarom plaats ik hier een video van mezelf tijdens het oefenen van nieuwe zinnen in het Pools. Ondertussen ken ik deze zinnen van buiten, maar dat heeft me behoorlijk wat tijd en moeite gekost, zoals je hieronder kunt zien:

Polen en Het Nieuwe Leven

Het Nieuwe Leven begint nu echt bijna: volgende week vertrek ik voor drie weken naar Polen. Ik ga daar mijn eerste stapjes als freelancer zetten en kan eindelijk 'mijn eigen Pool' Bartek weer zien. Ook ga ik proberen mijn schamele Poolse vocabulaire uit te breiden en veel meer te zien van het land. Er staan al aardig wat trips op de planning waaronder o.a. Warschau, Krakau, Poznan en ook Karpacz, een prachtig gelegen bergstadje.

Toch heb ik af en toe nog moeite de afgelopen reis van deze zomer achter me te laten, dus daarom plaats ik vandaag nog even een nieuw filmpje van Slowakije. Reis met me mee in de trein van Tsjechië naar Slowakije in de vroege ochtend.